27 Mart 2012 Salı

DoÄŸu Roma’da (Bizans) imparator


Geyik komutasında Arslan ordusu mu,
Arslan komutasında Geyik ordusu mu?

582-602 yılları arasında DoÄŸu Roma’da (Bizans) imparator olan Mavrikios’a atfedilen Strategikon isimli kitap, bir savaÅŸ stratejileri kitabıdır. Aralık 2011’de Kırmızı Kedi yayınevi tarafından yayınlandı.
Ä°mparator Mavrikios iktidar döneminin ilk on yılında DoÄŸu’da Perslere (Sasaniler), son on yılında ise Batı’da Slavlara ve Avarlara karşı savaÅŸmış. Kitapta anlatılan stratejilere, yazarın kendi kiÅŸisel tecrübesinin de önemli bir katkısının olduÄŸunu göz önüne almakla beraber, Strategikon’a, Ön Asya’da ve Akdeniz’de yaÅŸamış olan Hititlerden Mısır’a, Antik Yunandan Pers dünyasına ve Roma’ya kadar tüm uygarlıkların ortak bilgi birikimi olarak bakmak daha doÄŸrudur.
Strategikon’da anlatılan stratejilerin önemli bir kısmının Kadim Çin’in askeri klasiklerinde yer alan savaÅŸ sanatına iliÅŸkin görüşlerle kayda deÄŸer bir benzerlik taşıması da bir baÅŸka önemli noktadır.
Bugün için daha önemlisi ÅŸudur: Strategikon’daki “komutan” veya “General” sözcüklerinin yerine, “lider”, “siyaset adamı” veya daha geniÅŸ anlamda “yönetici” sözcüklerini koyun ve günümüzde her alanda yaÅŸanan mücadeleler ile ilgili olarak düşünün;
Bugün için alınacak çok ders olduğunu göreceksiniz. İşte o dersler:

KOMUTAN İÇİN GENEL TALİMATLAR
“ – Komutanın mizacı kuÅŸkusuz askerlere de tesir eder. Eskilerin bir sözü vardır: Bir geyik komutasında Aslan ordusundansa, bir Aslan komutasında geyik ordusuna sahip olmak daha iyidir.
“ – General çok önemli harekâtları yürütürken, yapılan iÅŸleri kendine yediremeyip bir köşeye çekilmek yerine, askerleriyle birlikte iÅŸe koyulup elinden geldiÄŸince çaba sarfetmelidir. Bu davranış, askeri, sırf mahcubiyetten bile olsa komutanlarına karşı daha itaatkâr olmaya itecek ve asker iÅŸine dört elle sarılacaktır.
“ – General askerleri gibi sade ve basit bir yaÅŸam sürmeli; onlara karşı babacan bir tavır sergilenmeli; emir verirken nezaketi elden bırakmamalı; her fırsatta nasihat vermeli ve onlarla önemli meseleleri kiÅŸisel olarak tartışmalıdır. Askerlerin güvenliÄŸi, maaÅŸları ve yiyecekleriyle bizzat ilgilenmelidir. Bunlar yapılmadan bir Ordu’da disiplini saÄŸlamak imkansızdır.
“ – Haklı bir dava uÄŸruna savaşılmalıdır.
“ – SavaÅŸ zamanı General, kendi payına düşenden fazlasını yapmalı ve kendi payına düşen kazançtan daha azını almalıdır. Bu ÅŸekilde itibarı artar ve herkesin sevgisini kazanır.
“ – Ä°yi bir General, tehlikeli ve sonucu belirsiz savaÅŸlara isteyerek girmez ve askeri tehlikeye atarak harekât düzenleyen ve parlak baÅŸarılarından ötürü takdir edilen komutanlara öykünmeye kalkmaz. Ä°yi bir General, düşmanın hareketini kollayarak kendini emniyete alır ve hiçbir zaman istemediÄŸi durumlara düşmez.
“ – General, o gün yapması gerekip de atlamış olabileceÄŸi ve ertesi gün yapmak zorunda olduÄŸu ÅŸeyler üzerine düşünmeden uykuya dalmamalıdır.
“ – General her zaman, ama özellikle savaÅŸ sırasında kendine hakim olmak zorundadır.
“ – General, her subay ve askerin eÄŸitimleri ve yatkınlıklarını öğrenirse, her birine ne görev verilmesi gerektiÄŸini daha iyi bilir.
“ – SavaÅŸ zamanı neyin yararlı olduÄŸunu anlamanın en iyi yolu ÅŸudur: Bizim lehimize olan ÅŸey düşmanın aleyhinedir, keza düşmanın yararına olan ÅŸeyde tam tersine askerlerimizin zararınadır. Düşmanın yapacağı hiçbir ÅŸeyi yapmamak, ya da düşmanın kaçınacağı hiçbir ÅŸeyden kaçınmamak çıkarımızadır.
“ – Akıllı bir komutan, eline gerçekten bulunmaz bir fırsat ya da üstünlük geçmediÄŸi sürece düşmanla meydan savaşına girmez.
“ – General, adamlarını savaÅŸa sürerken neÅŸeli bir görünüm sergilemeli, her ne olursa olsun üzüntülü görünmekten kaçınmalıdır. Askerler kendilerini neyin beklediÄŸini genelde generalin yüz ifadesine bakarak tahmin ederler.
“ – Komutan, adamlarına karşı yöneltilen suçlamaları soruÅŸtururken acımasız ve titiz, ama cezalandırırken merhametli olmalıdır. Bu irade sayesinde onların sevgisini kazanır.”

2000 YILIN DERSÄ°
Roma Ä°mparatorluÄŸu, Batı ve DoÄŸu’yu birlikte düşünürsek yaklaşık iki bin yıl sürdü.
Bir devleti bu kadar uzun yaşatan hiç şüphe yok, sahip olduğu birikimdir. Strategikon bu önemli konuya açıklık getiriyor.
Ve tekrar söyleyelim: Kitabı bugün için okumak gerekiyor.

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder